Bikepacking als metafoor voor leven met neuro-divergentie
Scott Cornish
Je kent vast het gevoel wel van een slechte dag hebben die toch nog oké werd dankzij wat frisse lucht en fysieke inspanning. Natuurlijk heb je ook gelezen over alle voordelen van beweging voor je algemene fysieke conditie. Maar voor sommige mensen is avontuur meer dan een manier om wat stoom af te blazen of in goede conditie te blijven. Voor hen is het een psychologische reddingsboei in een wereld die niet voor hun gemaakt lijkt te zijn. In deze editie beschrijft Scott Cornish de uitdagende solo Transalp rit die hij ondernam. Nieuwe zin. Hij reflecteert daarin op de hoogte- en dieptepunten van zijn avontuur en hoe die zijn leven als jongvolwassene met een gediagnosticeerde neuro-divergente conditie weerspiegelen.
Catherine
Editor, Notes from Outside
Ik duwde mijn fiets, zwaar bepakt met alles wat ik nodig had om koude nachten buiten te kamperen, door diep grasland. Het gravelpad eindigde abrupt in een kom aan het eind van een vallei. Ik was omringd door hoge, schijnbaar onbegaanbare bergruggen die nog bedekt waren met een dun laagje sneeuw van de buien van afgelopen week. In het laatste daglicht kon ik nog net een de route onderscheiden: een nauwelijks zichtbaar, fijn kronkelend pad dat naar de bergpas leidt, een kleine verdieping in de verder vlakke bergkam.
Op de steile singletrack waarop ik de vallei uit klom, moest ik langzaam en zorgvuldig manoeuvreren door elk van de krappe bochten, terwijl de duisternis viel en de temperatuur snel daalde. De stilte van dit wilde landschap werd alleen verbroken door het geluid van losse stenen die van de berg af rolden. Zelfs de wind was stil. Maar van binnen schreeuwde ik het uit. Bij elke glijpartij op de losse grond werd mijn frustratie groter. Ik stopte om mezelf te herpakken. Deze situatie maakte diepgewortelde emoties in me los en herinnerde me aan hoe uitdagend ik het leven in de ‘normale’ samenleving vaak vond.
Deze Transalp mountainbiketocht was een treffende metafoor voor een leven met een niet-gediagnosticeerde neurodivergentie. Als kind vond ik mezelf keer op keer terug in situaties die ik als heel gecompliceerd ervaarde. Momenten waarop ik me steeds maar afvroeg of het de moeite waard was om door te gaan met de taken die voor me lagen, waarvan ik sinds mijn kindertijd al het gevoel had dat ik niet in staat was ze te voltooien. Uiteindelijk stelde ik mezelf grenzen over wat ik al dan niet aankon.
Toen ik eind 30 was, werd bij mij de diagnose organisatorische dyslexie gesteld. En niet zo lang geleden realiseerde ik me dat ik ook alle symptomen van ADD en licht autisme vertoon. Een heel leven van “anders” viel opeens op zijn plaats. Ik zie nu hoe bikepacken me de tools gaf om het leven met mijn unieke kijk op de wereld te navigeren.
De Transalproute die ik had gekozen, zou me van mijn voordeur in Chamonix helemaal naar Saint Aygulf aan de Middellandse Zeekust brengen, een epische rit van meer dan 690 km, met een niet onbeduidende 24.300 hoogtemeters. Onderweg mezelf trakterend op heerlijke fruittaartjes uit plaatselijke cafeetjes, doorkruiste ik wilde en afgelegen gebieden met eindeloze panorama’s. Mountainbiken met de nadruk op ‘mountain’: lange klimmen op en over hoge bergpassen, kronkelende singletracks in het hooggebergte, en adembenemende afdalingen die een grote adrenalinegrijns op mijn gezicht toverden. Het terrein waar ik me in bevond was vaak open en lag grotendeels op een hoogte tussen de 2.000 en 2.600 meter. Plekken waar je niet wilt komen zonder kennis en ervaring om jezelf uit benarde situaties te redden. Een omgeving waar ik maar een klein stipje in een weids landschap ben, maar waar ik me ook verrassend op m’n gemak voel.
Tijdens mijn jeugd voelde ik me al vaak niet op mijn plaats tussen mijn leeftijdsgenoten en in de sociale omgeving waar ik opgroeide. Ik werd vaak gepest en had moeite om mijn plek te vinden. School was lastig, omdat ik het vaak moeilijk vond om me de eenvoudigste concepten eigen te maken als die kennis alleen uit boeken moest komen. Pagina’s vol eindeloze teksten zorgen ervoor dat er in mijn hoofd een ondoordringbare mist ontstond en ik was constant aan het worstelen om mijn gedachten in samenhangende antwoorden te vormen, mondeling of geschreven. En ik begreep niet waarom.
Een wereld van verschil in vergelijking met de lessen die een beroep deden op mijn lichamelijke vaardigheden. Als ik mijn handen moest gebruiken om iets tastbaars te maken, of als ik iets leerde door visueel materiaal, voelde ik me competent en betrokken, en bevrijd van de gebruikelijke chaos van mijn gedachten. Helaas werd intelligentie gemeten door geschreven antwoorden, en mijn andere sterke punten werden niet op waarde geschat. Het was in de vrije natuur waar ik die krachten begon te waarderen en andere, minder op boeken gerichte vaardigheden, te omarmen. Maar zo nu en dan steken die oude twijfels weer eens de kop op.
Toen ik op die open berghelling stond, armen en benen compleet vermoeid door het duwen van de fiets op een slakkentempo en bij elke stap vechtend om grip te krijgen op de losse ondergrond, kwamen er diepgewortelde twijfels naar boven. Had ik wel de fysieke en mentale capaciteit om, al sjouwend met mijn fiets, op een veilige manier de volgende segmenten te voltooien?
Een kleine schuilplaats die ik eerder had gezien, presenteerde zich nu als een verleidelijk toevluchtsoord om naar terug te keren – iets wat ik in het verleden vaak had gedaan als de omstandigheden te overweldigend voor me werden. Soms heb ik zo’n toevluchtsoord nog steeds nodig: na een vermoeiende werkdag op een evenement pak ik vaak mijn trailschoenen in plaats van een biertje te drinken met mijn collega’s. Wat veel mensen niet altijd begrijpen: ik ben niet asociaal. Ik moet gewoon mijn hoofd resetten om weer een werkdag aan te kunnen – en mijn behoefte om sociaal te zijn moet soms op de tweede plaats komen.
Het bereiken van de nauwe pas, precies op het moment dat de laatste rode gloed van de zonsondergang de verre bergtoppen verlichtte, voelde als een kleine triomf. Voor anderen misschien onbelangrijk, maar voor mij was het een positieve opsteker en de bevestiging dat ik het wél kan, ondanks de beperkingen die de maatschappij op mij geplaatst heeft. Op dat moment veranderde mijn angst voor nog meer uitdagende stukken in een groeiend vertrouwen dat ik deze route kon voltooien.
Vier kilometer verderop bereikte ik de rustieke Refuge de la Coire aan de andere kant van de bergkam, een welkom toevluchtsoord tegen de ijskoude nacht. Dit voelde als een verdiende beloning voor het volhouden en doorgaan.
Toen ik naar buiten stapte in het zachte ochtendlicht van de vroege herfst, ontvouwde dit adembenemende, wilde landschap zich voor me, omringd door hoge pieken en glooiende bergkammen. Zonnestralen stroomden door een V-vormige opening aan de horizon, en creëerden een sluier van gesmolten dauw op de tafels die buiten stonden. Ik verslond mijn ontbijt en voelde me opgelucht dat ik de andere kant van de bergpas had bereikt.
Zo laat in het seizoen waren veel winkels en restaurants voor avonturiers al gesloten, dus ik kwam bijna geen kip tegen op de hooggelegen bergpaden. Een val kan hier ernstige gevolgen hebben. Ik had wel een Garmin InReach bij me voor noodgevallen, en voelde me gewoon op mijn gemak in dit afgelegen landschap. Ik voelde me nooit eenzaam omdat ik gewend was alleen te reizen. Ik ben niet altijd het makkelijkste gezelschap, omdat ik de neiging heb heel rigide vast te houden aan mijn plannen. Toch kon ik gemakkelijk een gesprek aanknopen met de weinige mensen die ik hier tegenkwam. Op de laatste dag ontmoette ik zelfs een andere Transalp-fietser in een café in het bergdorpje Mons.
De tweede avond van mijn tocht was ik op zoek naar een wildkampeerplek aan de rand van een dorpje boven Saint Jean de la Maurienne. Bij het laatste huis ontmoette ik een man die zijn fiets aan het schoonmaken was.. Ik vroeg hem of het goed was om in het aangrenzende veld te kamperen toen plotseling zijn vriend de hoek om kwam. In plaats van een plekje in hun tuin kreeg ik een apertief en een stevig huisgemaakte maaltijd met 6 anderen aangeboden. Het vertellen van verhalen over avonturen en het bereiken van bergpassen – en dat allemaal niet in mijn eigen taal – was iets wat ik normaalgesproken niet gedaan zou hebben
Ik heb me altijd een beetje onzeker gevoeld in groepen, maar door fietsavonturen heb ik nu een soort verbinding met andere mensen gekregen en ze hebben me geholpen om meer zelfvertrouwen op te bouwen. Ik word ook gewoon gezien als een rijder, mijn mening telt en mijn eigenaardigheden zijn niet belangrijk. Ik hoef me niet meer achter een façade te verstoppen. En daarnaast zijn de vele verhalen die ik in de loop van de jaren van anderen heb gehoord over hun uitdagingen voor mij fascinerend en inspirerend geweest om mijn best te doen in alles wat ik doe.
De pieken en de dalen van het terrein waren extreem, en brachten me door talloze verschillende omgevingen en magische landschappen. Om het hoogste punt van de route te bereiken moest ik een kuitenbijtende klim doen, over een supersteil kronkelend pad naar de Col de la Noire op 2.995 meter. Toen ik pauzeerde op dat indrukwekkende, winderige uitkijkpunt met uitzicht op de verweerde bergtoppen, weerspiegelde dat terrein het leven met al zijn ups en downs. Iedereen heeft natuurlijk zijn eigen uitdagingen, maar de neurodiverse psyche lijkt emotionele extremen te ervaren die veel verder gaan dan wat als ‘normaal’ wordt beschouwd. Vooral angsten kunnen intenser en langduriger zijn. Dit is voor anderen vaak moeilijk te begrijpen. Ik herken nu wat altijd al mijn copingstrategieën zijn geweest: een fietstocht (of een rondje trailrunnen), een activiteit met mijn handen of creatief bezig zijn.
De afdalingen waren geweldig. Ze waren vaak lang en zwaar en gingen van hooggelegen singletracks naar groene bergweiden, waarbij ze vaak de loop van de rivier de vallei in volgden. Dit waren momenten van kalmte voor mijn rusteloze geest, waar ik volledig kon focussen op de flow van de trail. De dorpscafés, die zich vaak aan het einde van de afdaling bevonden, waren ideale rustplaatsen om vermoeide polsen te laten rusten en bij te tanken met heerlijke gebakken lekkernijen.
Zittend op het strand van Saint Aygulf, is de zee net zo kalm als mijn geest, en denk ik na over het avontuur en de gevoelens die het bij mij opriep. Ik werd weer herinnerd aan alle uitdagingen die horen bij het feit dat mijn hoofd anders werkt dan bij de meeste mensen in onze maatschappij. Maar ik realiseerde me hoe belangrijk bikepacken voor mij is geweest. Het heeft me doen inzien wat ik allemaal wél kan: problemen oplossen, logistiek organiseren, betekenisvolle connecties maken met andere mensen, anderen coachen. En het is een uitlaatklep geworden voor mijn creativiteit in woord en beeld. Dit Transalp-avontuur was niet alleen een fysieke uitdaging, maar ook een bevestiging van alle strategieën en vaardigheden die ik heb verworven om mijn zelfopgelegde grenzen te verleggen en te integreren in de lokale gemeenschap. Strategieën die voor mij een reddingsboei zijn geworden en die me hebben gered van mezelf.
Verhaal en foto's door Scott Cornish
Scott Cornish is a neuro-divergent cyclist and runner with a love for adventure biking. Through his upcoming content project, Perform Unbound, he’s on a mission to shift the narrative around neuro-divergence, moving away from societally-imposed limitations, and empowering people to ask themselves instead, “What if?” When he’s not on the bike, you’ll find him writing, coaching, or helping riders fit their bikes properly at his physiotherapy practice in Chamonix, France.
Josh Barnett
Matt Medendorp